İstanbul’dan Depremden Kurtulmak İsteyen Sektörün Yer Değiştirme Planları
Deprem felaketlerinin etkileri iyileştirilmeye çalışılırken gözler uzun yıllardır deprem tehlikesi yaşayan ve Türkiye’nin beyni olan İstanbul’a çevrildi. 1999 Gölcük depreminden sonra da tartışılan İstanbul ve Marmara Bölgesi’nin yükünü hafifletme çabaları halen gündemde. Son dönemde özellikle Ankara bölgesinde bankaların operasyonlarını taşıyacak yer aradığı haberleri yayılırken, sektör artık gözünü dışarıya çevirdi.
6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli 11 ilde yıkıma yol açan deprem felaketleri zaman geçtikçe gündemden düşerken, iş hayatı olası tehlikelere karşı önlem alma çalışmalarını sürdürüyor.
Olası bir İstanbul depremi riskine karşı vatandaşlar ilk etapta şehir dışına çıkmanın yollarını ararken, ekonomi bir engel olarak varlığını sürdürüyor. Birçok şubenin kalbinin attığı, hatta tamamen Türkiye’de var olduğu şehirden ayrılmak sanıldığı kadar kolay değil.
1999’da yaklaşık 63 milyon olan Türkiye nüfusunun 9 milyonu İstanbul’da yaşarken, bugün Türkiye’nin nüfusu 85 milyon, İstanbul’da ise yaklaşık 16 milyon kişi yaşıyor. Kısacası 24 yılda İstanbul’da Türkiye nüfusunun oranı yüzde 14,28’den yüzde 18,82’ye yükseldi. Hızla her 5 kişiden biri İstanbul’da yaşıyor.
İş bulabilen veya işini yapıp yanına alabilenlerden maddi durumu yeterli olanlar İstanbul’dan çıkmanın bir yolunu buldu veya işlerini hızlandırdı. Son zamanlarda bankaların da bu çalışmalara katıldığı bildirildi. Şimdi asıl kısmın çalışmaya başladığı haberi yayılıyor.
Türkiye’de dış ticaret hacminin yüzde 48,7’si, vergi gelirlerinin yüzde 48,2’si ve yabancı sermayeli şirketlerin yüzde 62’si İstanbul’da bulunuyor. Beklenen bir deprem felaketi de bu rakamlar çerçevesinde ürkütücü sonuçlar doğurmaktadır.
İstanbul’daki sanayi ve üretim alanlarının yüzde 60’ının depremden etkilenmesi muhtemel bölgelerde yer alması, 100 binden fazla insanın hayatını kaybetme riskine ve 300 milyar dolarlık zarara neden oluyor.
Anlık kayıpların ardından vergi gelirleri, finansal sistemin çökmesi, yeniden yapılandırma süresinin uzaması gibi riskler de hesaplanıyor.
Tüm bu riskler, merkezi yönetimleri hem yurt içinde hem de kentte planlar yapmaya sevk ederken, sanayiciler de üretim tesislerini deprem riski düşük bölgelere kaydırma planları yapmaya başladı.
Son günlerde Ankara’da bankaların İstanbul dışında faaliyet gösterebilecekleri bir yer konuşuluyor.
Patronlar Dünyası’na göre, İstanbul Sanayi Odası (İSO) ve Türk Girişim ve İşadamları Konfederasyonu (TÜRKONFED) gibi çatı kuruluşlar, deprem felaketleriyle yükselen bilincin verdiği yetkiyle üretimin İstanbul’da yoğunlaşmaması gerektiğini vurguluyor. İSO’nun aylık meclis toplantısında bu konuya ilişkin ciddi tedbirlerin masaya yatırılması ve tartışılması bekleniyor.
Ayrılmanın veya kalmanın kolay olmadığı durumlarda, İstanbul gibi bir metropolde işlerin hızlı ve planlı yürütülmesi de önemlidir. İstanbul’a gitmek istiyor musun?
